#10 Татарстан юллары буйлап | Болгар
Ике катнашучы, ике юл, Татарстан юллары буйлап ике сәяхәт. Романтик туташ хәзинә һәм риваятьләр эзләп Идел елгасы аша кичә, бруталь егет борынгы сугышчылар һәм аларның гаскәрләре эзе буйлап, Чулман яры читеннән җилдерә. 3.56 Бүгенге Болгар территориясендә беренче җирлекләр IX-X гасырларда барлыкка килгән. 4.13 Борынгы Болгарның иң беренче хәрби ныгытмалары безнең эраның X гасырына туры килә. 5.41 1236 елда монголлар тарафыннан яуланып алынганчы, шәһәр Идел буе Болгарының тышкы сәүдә үзәкләренең берсе булып торган. 7.01 Тәтеш ягыннан караганда Ак мәчет күренеше. 7.13 Ак мәчет. 2012 елда төзелгән. Болгарның иң популяр истәлекле урыны санала. 7.17 Борынгы Болгар – мөселман төзелеш сәнгатенең дөньядагы иң төньяк һәйкәле. Мөселманнар өчен гыйбадәт урыны. 9.14 Габдрахман сәхабә – Мөхәммәт пәйгамбәрнең дәвамчысы. 9.37 Петр Симмон Паллас – алман галим-энциклопедисты, табигатьне өйрәнүче, рус хезмәте сәяхәтчесе. 9.54 Николай Рычков – рус сәяхәтчесе, географ, Болгар экспедициясе катнашучысы. 10.25 “Айдар-хан һәм Мөхәммәтнең дәвамчылары” картинасы. Рәссам – Булат Гильванов. 10.35 Габрахман турында риваять. Габдрахман, Мөхәммәт пәйгамбәр дәвамчыларының берсе, хан кызын дәвалауга алына. Алмашка Ислам динен кабул итүне шарт итеп куя. 13.54 Җәфа чигүче Авраамий 1229 елның 1 апрелендә җәзалап үтерелгән һәм Болгарда җирләнгән. 15.37 Рәбига күле. Әлеге күл метеорит урынында барлыкка килгән дип фаразлана. Болгар читендә урнашкан. 15.46 Җирле хан кызы басып алучылардан җирләрен якламакчы була. Дошман гаскәрләрен алдап күлгә алып керә. Алар шунда батып үлә дә. 16.40 Күлне “Мочилище” яки “Мочалище” дип, борынгы вакытларда җирле халык күлгә мунчалаларын батырып алганга атаганнар. 17.48 Риваять буенча, җирле хан аккошлар өере күреп, шуларның берсенә ата. Ул аккош ханның яраткан кызы булып чыга. 17.58 Әти кешенең кайгысы шул дәрәҗәдә зур була ки, аның күз яшьләреннән чип-чиста сулы күл җыела. 18.15 Риваятьләр буенча, Казаннан куылганнан соң Рәбига күле янына Зилант урнашкан. 20.20 922 елда Болгарда Ислам рәсми дин буларак кабул ителгән. Ислам Мөхәммәт пәйгамбәр чорында ук бирегә килгән, тик рәсми рәвештә кабул ителмәгән дигән фараз да бар. 22.28 Мөселман дөньясының изге ядкаре 2015 елда Татарстан Республикасына бирелә, шул елдан бирле ул Ак мәчеттә саклана. Күп кенә килгән кешеләрне Татарстанлылар күреп ияләшкән, гадәти дип санаган нәрсәләр шаккатыра. Мәчет һәм чиркәүләрнең үзара тыгыз бәйләнештә булуы, ут күршеләр булып яшәве, мәсәлән. Болгарда исә сокланыр өчен сәбәпләр күбрәк: борынгы кое һәм мавзолейлар, сарай һәм палаталар, кешеләрнең тарихларын саклый белүе һәм теләве. Сәяхәтебез барышында шактый шәһәрләрне урадык, күп нәрсәләр күрдек, тик күрми калганнары да байтактыр әле. Чөнки Татарстан киңлекләрендә хәзинәләр без уйлаганнан күпкә күбрәк булып чыкты. Проектны инстаграмда күзәтегез: https://www.instagram.com/tatprostory/ Проектның видеоязмасы: https://youtube.com/playlist?list=PLw0CNbVt8YUzzYqzs-IGhGlC7Sud_wGeq Проектны төшерү турында видеоязма: https://youtube.com/playlist?list=PL8foBki61kgtmMBzzkRUIk3xJIMWQTrl Плей-лист программ русскоязычной версии проекта https://youtube.com/playlist?list=PLw0CNbVt8YUzzYqzs-IGhGlC7Sud_wGeq
Ике катнашучы, ике юл, Татарстан юллары буйлап ике сәяхәт. Романтик туташ хәзинә һәм риваятьләр эзләп Идел елгасы аша кичә, бруталь егет борынгы сугышчылар һәм аларның гаскәрләре эзе буйлап, Чулман яры читеннән җилдерә. 3.56 Бүгенге Болгар территориясендә беренче җирлекләр IX-X гасырларда барлыкка килгән. 4.13 Борынгы Болгарның иң беренче хәрби ныгытмалары безнең эраның X гасырына туры килә. 5.41 1236 елда монголлар тарафыннан яуланып алынганчы, шәһәр Идел буе Болгарының тышкы сәүдә үзәкләренең берсе булып торган. 7.01 Тәтеш ягыннан караганда Ак мәчет күренеше. 7.13 Ак мәчет. 2012 елда төзелгән. Болгарның иң популяр истәлекле урыны санала. 7.17 Борынгы Болгар – мөселман төзелеш сәнгатенең дөньядагы иң төньяк һәйкәле. Мөселманнар өчен гыйбадәт урыны. 9.14 Габдрахман сәхабә – Мөхәммәт пәйгамбәрнең дәвамчысы. 9.37 Петр Симмон Паллас – алман галим-энциклопедисты, табигатьне өйрәнүче, рус хезмәте сәяхәтчесе. 9.54 Николай Рычков – рус сәяхәтчесе, географ, Болгар экспедициясе катнашучысы. 10.25 “Айдар-хан һәм Мөхәммәтнең дәвамчылары” картинасы. Рәссам – Булат Гильванов. 10.35 Габрахман турында риваять. Габдрахман, Мөхәммәт пәйгамбәр дәвамчыларының берсе, хан кызын дәвалауга алына. Алмашка Ислам динен кабул итүне шарт итеп куя. 13.54 Җәфа чигүче Авраамий 1229 елның 1 апрелендә җәзалап үтерелгән һәм Болгарда җирләнгән. 15.37 Рәбига күле. Әлеге күл метеорит урынында барлыкка килгән дип фаразлана. Болгар читендә урнашкан. 15.46 Җирле хан кызы басып алучылардан җирләрен якламакчы була. Дошман гаскәрләрен алдап күлгә алып керә. Алар шунда батып үлә дә. 16.40 Күлне “Мочилище” яки “Мочалище” дип, борынгы вакытларда җирле халык күлгә мунчалаларын батырып алганга атаганнар. 17.48 Риваять буенча, җирле хан аккошлар өере күреп, шуларның берсенә ата. Ул аккош ханның яраткан кызы булып чыга. 17.58 Әти кешенең кайгысы шул дәрәҗәдә зур була ки, аның күз яшьләреннән чип-чиста сулы күл җыела. 18.15 Риваятьләр буенча, Казаннан куылганнан соң Рәбига күле янына Зилант урнашкан. 20.20 922 елда Болгарда Ислам рәсми дин буларак кабул ителгән. Ислам Мөхәммәт пәйгамбәр чорында ук бирегә килгән, тик рәсми рәвештә кабул ителмәгән дигән фараз да бар. 22.28 Мөселман дөньясының изге ядкаре 2015 елда Татарстан Республикасына бирелә, шул елдан бирле ул Ак мәчеттә саклана. Күп кенә килгән кешеләрне Татарстанлылар күреп ияләшкән, гадәти дип санаган нәрсәләр шаккатыра. Мәчет һәм чиркәүләрнең үзара тыгыз бәйләнештә булуы, ут күршеләр булып яшәве, мәсәлән. Болгарда исә сокланыр өчен сәбәпләр күбрәк: борынгы кое һәм мавзолейлар, сарай һәм палаталар, кешеләрнең тарихларын саклый белүе һәм теләве. Сәяхәтебез барышында шактый шәһәрләрне урадык, күп нәрсәләр күрдек, тик күрми калганнары да байтактыр әле. Чөнки Татарстан киңлекләрендә хәзинәләр без уйлаганнан күпкә күбрәк булып чыкты. Проектны инстаграмда күзәтегез: https://www.instagram.com/tatprostory/ Проектның видеоязмасы: https://youtube.com/playlist?list=PLw0CNbVt8YUzzYqzs-IGhGlC7Sud_wGeq Проектны төшерү турында видеоязма: https://youtube.com/playlist?list=PL8foBki61kgtmMBzzkRUIk3xJIMWQTrl Плей-лист программ русскоязычной версии проекта https://youtube.com/playlist?list=PLw0CNbVt8YUzzYqzs-IGhGlC7Sud_wGeq